قربانعلی پورمرجان: لزوم تلاش بیشتر برای معرفی ادبیات معاصر در کشور چین

قربانعلی پورمرجان، مدیرکل توسعه روابط فرهنگی آسیا و اقیانوسیه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در بازدید از غرفه این سازمان در سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت : با توجه به اینکه امسال چین مهمان ویژه سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است، روابطی که ما با کشور چین داریم بسیار دیرینه است و ایران و چین دو تمدن تاریخی کهن هستند که سابقه روابط و دوستی آنها نیز به بیش از دو هزار سال پیش از طریق جاده ابریشم بازمی‌گردد.

وی افزود: امروز نیز جاده ابریشم، تاریخی در حال احیاست؛ ولی ارتباط مردم دو کشور تنها محدود به تجارت و بازرگانی نمی‌شود بلکه در حوزه علمی و فرهنگی هم روابط بسیار خوب و رو به جلو را تجربه می کنند. اولین تاریخ مراودات ایران و چین به 141 سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد. چینی‌ها از طریق جاده ابریشم به ایران می‌آمدند و ایرانی‌ها هم از طریق همین مسیر مراودات خود را انجام می‌دادند.

پورمرجان در ادامه عنوان کرد: ایران به عنوان پُل ارتباطی چین با اروپا بوده است. بنابراین، رابطه این دو کشور مربوط به 50 یا 60 سال اخیر نیست و حتی گفته شده که ایرانی‌ها اولین کسانی بوده‌اند که در چین معرفی اسلام پرداخته‌اند و ما هم با این نگاه بایستی با کشور بزرگی مثل چین مراودات خود را برنامه‌ریزی کنیم.

مدیرکل توسعه روابط فرهنگی آسیا و اقیانوسیه با بیان اینکه امروزه در بیش از 15 مرکز علمی و دانشگاهی چین، زبان فارسی آموزش داده می‌شود، یادآور شد: چینی‌ها علاقه زیادی برای آموزش این زبان از خود نشن داده‌اند. قدمت حضور ایرانی‌ها در چین تاثیرگذاری زیادی در حوزه های مختلف داشته و ردپای ایرانی‌ها در چین در زمینه هنری هم قابل مشاهده است به‌طوری که ما شباهت‌هایی بین سازهای کوبه‌ای ایرانی‌ها و برخی از سازهای چینی‌ها مشاهده می‌کنیم.

وی توضیح داد: ایرانی‌ها با رفت و آمدهای خود به چین در انتقال فرهنگ ایرانی و حتی مباحث عرفانی و فلسفی به چین تلاش کردند و چینی‌ها به ویژه در یکصد سال گذشته با تأکید بر نهضت ترجمه در چین، برخی از کتاب‌های عرفانی و فلسفی ایرانی را به زبان خود ترجمه کردند.

پورمرجان با بیان اینکه پیوندهای فرهنگی میان دو ملت ایران و چین از گستره تاریخ فراتر است و ابتدای آن به روزگاران افسانه و اساطیر این دو قوم گره می خورد، گفت: هر چند پیشینه مکتوب مناسبات و مبادلات فرهنگی ایران و چین به دوران تاریخی گشایش مسیرهای دریایی و زمینی جاده ابریشم در دو هزار سال قبل باز می‌گردد، اما روابط و مبادلات رسمی فرهنگی بین دو كشور با برقراری روابط سیاسی میان دو کشور در تابستان سال 1350 هجری شمسی آغاز شد که امضای تفاهم نامه  همكاری فرهنگی بین دولت ایران و چین در 9 شهریور 1357 هجری شمسی در تهران راهی تازه برای آینده همکاریهای فرهنگی بین دو کشور ترسیم کرد.

وی تصریح کرد: در تاریخ 23 شهریوماه 1362 شمسی و به دنبال سفر آقای دكتر علی‌اكبر ولایتی وزیر وقت امور خارجه وقت کشورمان به چین «موافقتنامه همكاری فرهنگی و علمی و فنی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری خلق چین» در پکن با چيان چي چن، وزير امور خارجه وقت چين به امضا رسيد.

پورمرجان ادامه داد: علاوه بر موافقتنامه فوق كه نخستین و اساسی‌ترین سند همکاری‌های فرهنگی، علمی و فنی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری خلق چین است، از آن زمان تاکنون چندین سند همكاری و یادداشت تفاهم بین دانشگاه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای مختلف ایران و چین در زمینه توسعه و گسترش مبادلات و همکاری‌های فرهنگی، علمی، دانشگاهی، علمی و خبری نیز امضاء شده است.

وی همچنین، بیان کرد: خوشبختانه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سال‌های اخیر با توجه به اهمیت رابطه خود با چین و بر اساس این سندهایی که امضا کرد توانست در حوزه فرهنگ و نشر و انتشارات کارهای بسیار خوبی انجام دهد.

پورمرجان افزود: معرفی صنعت نشر و انتشارات ایران به چین و شرکت در نمایشگاه‌های کتاب چینی از اولویت‌های رایزنی فرهنگی ما در چین بود. سال گذشته ایران میهمان ویژه نمایشگاه بین‌المللی کتاب پکن بود و امسال هم، چین مهمان نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است. این بستر بسیار خوبی برای مراودات فرهنگی است که حتی در دوران تحریم های غیر قانونی غرب و آمریکا بر علیه ایران، ایرانی‌ها به راحتی می‌توانند از طریق کتاب و نشر، ارتباطات گسترده‌ای با چینی‌ها داشته باشند.

مدیرکل توسعه روابط فرهنگی آسیا و اقیانوسیه با  اشاره به گسترش مقوله فرهنگ و دین، یادآور شد: اگر بخواهیم فرهنگ، فلسفه، عرفان و گفتمان دینی را در چین معرفی کنیم، مقوله کتاب بهترین روش است. حتی خود چینی ها بر این عقیده‌اند که این نمایشگاه یکی از نمایشگاه‌هایی است که بیشترین تعداد نیروی چینی را به آن فرستاده‌اند. این هنر ماست که در این مراودات  نشر و انتشاراتی خودمان را معرفی کنیم و مقوله‌های فرهنگی خود را به چین معرفی کنیم. امیدوارم ناشران ما تلاش کنند ضمن معرفی نشر خود به قراردادهای خوبی با همتایان چینی برسند.

استقبال از طرح تاپ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در چین

پورمرجان در ادامه، تأکید کرد: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در دو دهه گذشته در روابط با چین فعال بوده ولی در 5-6 سال گذشته در زمینه کتاب و گسترش زبان و ادبیات فارسی و نیز در حوزه فیلم در چین بسیار فعال بوده است. با توجه به فرصت‌ها و امکاناتی که در چین وجود دارد توانسته‌ایم در حوزه صنعت فیلم فعالیت‌های خوبی داشته باشیم.

وی خاطرنشان کرد: در حوزه معرفی صنعت فیلم، شرکت در بهترین و بزرگ‌ترین جشنواره‌های بزرگ چین نیز از اولویت‌های رایزنی فرهنگی ما در چین بوده است. کما اینکه سال گذشته 11 نفر از تولیدکنندگان و کارگردان های ایرانی در جشنواره چیندائو شرکت کردند. رایزنی فرهنگی ایران همواره در تلاش بوده که حتی موسسه‌های خصوصی که در حزوه فیلم فعالند را به مراکز خصوصی و دولتی چین معرفی کند.

پورمرجان گفت: رایزنی فرهنگی ایران در پکن در حوزه کتاب هم فعال بوده و تلاش کرده است که کتاب‌ها را به‌جای اینکه مستقیم در چین چاپ کند، در قالب طرح تاپ و توسط ناشران بومی چینی این کار را انجام دهد.

وی افزود: نکته‌ای که نباید فراموش کنیم این است که در چین آنچه در حوزه ادبیات معروف است، کتاب‌های کلاسیک ادبی ایرانی است و ما  این معضل را داریم که در معرفی ادبیات معاصر آن‌گونه که در ادبیات کلاسیک قدم برداشتیم، کار نکرده‌ایم  و باید در این خصوص بهتر عمل کنیم. البته رایزنی فرهنگی ایران در چین به اندازه کافی و به اندازه وسع خود تلاش خود را کرده است ولی در حوزه نشر و فیلم قابلیت‌های بیشتری داریم که نیازمند توجه ویژه است.

پورمرجان در سخنان خود، تأکید کرد: امیدواریم در سال 98 نیز بتوانیم دوره جدید این گفت‌وگو را انجام دهیم. این باعث می‌شود اندیشمندان  فرهنگی ما و چینیها  با یکدیگر در قالب گفتگوهای فرهنگی تعامل بیشتری داشته باشند.

وی همچنین در تشریح همکاری‌های علمی کشورمان با چین گفت: بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی وزارت علوم چین در حال حاضر 1780 دانشجوی ایرانی در این کشور مشغول به تحصیل بوده که 350 نفر از آنها از تسهیلات ارائه شده از سوی شورای بورس چین (CSC) بهره گرفته و 1430 نفر نیز به هزینه شخصی در این کشور درحال تحصیل هستند.