کتاب آموزش کلام اسلامی، در دو جلد به منظور ارائهی متنی آموزشی برای فراگیران علم کلام در سطح متوسّط نگاشته شده است. انسجام مباحث، بیان سادهی مباحث فلسفی، ارائهی خلاصهی مطالب در پایان هر فصل، و تأکید بر نظریات مشهور علما، از ویژگیهای برجستهی این کتاب کلامیست. جلد اوّل این کتاب، بعد از بیان تعریف و روش و قلمروِ علم کلام، در چهار بخش به مباحث خدایابی، توحید، صفات الهی و افعال الهی میپردازد. اهمیت، مراتب و ضرورت بحث خداشناسی، راههای عمومی و اختصاصی رسیدن به خدا در قالب راه فطرت، برهان نظم و برهان وجوب و امکان، از عناوین مباحث بخش اوّل است که نویسنده در یک قالب منطقی و به شیوهای روان و با بهرهگیری از آیات و پدیدههای جهانی، به اثبات و تبیین آنها پرداخته است. نویسندهی کتاب در بخش دوم بعد از بیان معنای توحید و اقسام و اهمیت آن، توحید ذاتی، صفاتی، افعالی، عملی، توحید در الوهیت و توحید در تشریع و حاکمیت، مبانی توحید از دیدگاه قرآن و سنّت و مباحث مربوط به شرک را مطرح کرده است.
مباحثی همچون تقسیمبندی صفات، نظریههای اندیشمندان پیرامون امکان شناخت اوصاف الهی، صفات الهی در آینهی روایات، راههای شناخت اوصاف الهی و صفات سلبی در بخش سوم این کتاب آمده و همچنین ابعاد مختلف علم، قدرت، حیات، اراده، کلام، صدق و حکمت الهی نیز در همین فصل مورد بررسی قرار گرفته است. افعال الهی آخرین بخش از جلد اوّل کتاب کلام اسلامی است که حسن و قبح عقلی، حکمت الهی، عدل الهی، قضا و قدر و جبر و اختیار از سرفصلهای این بخش هستند. جلد دوم این کتاب با عنوان راهنماشناسی و معادشناسی با همان شیوهی جلد اوّل در سه بخش به مباحث نبوّت، امامت و معاد میپردازد. نویسنده در این جلد، مطالب مربوط به معانی نبوّت، اهداف پیامبران، بررسی قاعدهی لطف، دلایل منکران بعثت پیامبران، بیان انواع راههای شناخت پیامبر، تبیین وحی، تصویر کلّی شیعه و اهل سنّت از امامت و ویژگیهای امام را بیان، و به صورت تفصیلی به امامت امام علی(ع) و امام مهدی(عج) و دیگر ائمّهی اطهار پرداخته است.
|