کتاب حاضر مشتمل بر 5 متن سخنرانی «مهدی برکشلی» درباره‌ی اندیشه‌های علمی فارابی درباره‌ی موسیقی است.
بدین ترتیب در این کتاب، شرح حال فارابی، آثار او، موسیقی ایرانی از نگاه فارابی، تفاوت بین ساختن و اجرای آهنگ، اقسام موسیقی و درجه‌ی ملایمات فواصل موسیقی از نظر فارابی تشریح می‌شود. به اعتقاد «برکشلی» ایران به ویژه در دوره‌ی اسلامی، خاستگاه اصلی موسیقی شرق بوده و گام موسیقی شرقی بر پایه‌ی پرده‌بندی تنبور خراسان است که فارابی آن را مفصلاً تشریح کرده است. نویسنده هم‌چنین اثبات می‌کند که فارابی هشتصد سال قبل از «یوهان سباستین باخ» نظریه‌ی تعدیل مساوی فواصل گام را پیشنهاد کرده بوده است و این تأکید بر تقدّم، به معنای تأکید بر تجویز این نظریه برای موسیقی شرقی است. او نشان می‌دهد که ایرانیان از دیرباز به فواصل گام طبیعی، آشنایی کامل داشته‌اند و در تبیین مبانی نظری و اجرای عملی از آن انحراف حاصل نمی‌کرده‌اند.
|