محتوای اصلی کتاب «فرهنگ خرد و آزادی» مباحثی‌ست در وجوه افتراق آزادی انتزاعی و آزادی حقیقی که طیّ آن مؤلّف نشان می‌دهد چه کسانی در چه شرایطی آزادند و در جایی که آزادی وجود ندارد چه عواملی مانع بروز و ظهور آزادی است. در بخشی از کتاب نیز، عوامل مؤثّر در نظم سازمانی، آزادی سیاسی و توسعه‌ی اجتماعی و اقتصادی بررسی و تبیین شده است. مباحث کتاب عبارت‌اند از: «فرهنگ و فلسفه»، «دین و فرهنگ»، «سیاست و فرهنگ»، «فرهنگ و سازمان» و «علم و فرهنگ». داوری پرسش از شرط امکان انواع نظام‌‌های سیاسی را از مهم‌ترین مسائل می‌داند و معتقد است که در کشور‌های توسعه‌نیافته، چنین پرسشی نادیده گرفته می‌شود و این کشور‌ها اساساً اسیر ایدئولوژی هستند: «این گرفتاری جهان توسعه‌نیافته است که حقیقت را با عمل و علم و هنر را با سیاست در هم می‌آمیزد و اشتباه می‌کند. وقتی عمل و سیاست به صفت درست و حقیقی متّصف شود، به نتایج و آثارش توجّه نمی‌شود و آن را تغییر هم نمی‌توان داد... ایدئولوژی مجال و میدان خلط حقیقت با عمل سیاست و مصلحت زندگی است... یکی از اوصاف جهان توسعه‌نیافته، تسلیم بی‌مضایقه‌ی آن به ایدئولوژی‌هاست».
|