میرعابدینی در «صد سال داستان نویسی» که در چهار جلد آن را فراهم آورده کوشیده است برجسته‌ترین آثار نثر فارسی به ویژه ادبیات داستانی ایران را از دوره‌ی مشروطه تا به امروز نقد و بررسی کند. رهیافتی که وی در این پژوهش در پیش گرفته تلفیقی از تاریخ و جامعه شناسی ادبیات است. بدین سان، مشخصه‌ی اصلی این اثر عبارت است از قرار گرفتن یک رشته توصیف‌های نقادانه‌ی فشرده بر طبقه بندی تاریخی آثار مختلف که مشخص کننده‌ی ویژگی‌ها و گرایش‌های ادوار مورد بررسی است. در جلد نخست کتاب، ادبیات داستانی از نخستین حرکت جنبش آزادیخواهانه، یعنی آثار مربوط به آغاز دوره‌ی مشروطه تا سال 1340 معرفی و نقد و بررسی می‌شود. افزون بر آن، پیدایش انواع ادبی تازه، تأثیر منظم مطبوعات و ترجمه، نقش عوامل سیاسی و اجتماعی، سلسله مراتب نوع‌های ادبی و جایگاه ادبیات در این دوره تبیین می‌گردد. مباحث جلد دوم کتاب، مربوط به سال 1340 تا سقوط سلطنت پهلوی است که طی آن آثار نگاشته شده در این فاصله‌ی زمانی بررسی می‌شود. «میرعابدینی» مطالب جلد سوم کتاب را از سال 1358 تا سال 1370 پی می گیرد و آثار چاپ شده‌ی این دوره را نقد و بررسی می‌کند. نویسنده پس از توصیف زمینه‌های اجتماعی- فرهنگی، تحول ادبی سال‌های پس از انقلاب را طبقه بندی و تشریح می‌کند. وی به مباحثی همچون وقایع نگاری‌های داستانی، تاریخ گرایی در زمان، ادبیات جنگ و مهاجرت و خاطره، و معرفی داستان نویسان زن و چهره‌های تازه در عرصه‌ی داستان نویسی می‌پردازد. مطالب جلد چهارم با همان شیوه و رویکرد به بررسی آثار داستانی از سال 1370 تا 1374 اختصاص دارد.
|