مصطفی دلشاد تهرانی در کتاب جمال دولت محمود [حكومت امام علی(ع)؛ حكومت موفّق تاریخ] در باب شاخصه‌‌های موفّق حکومت امام علی(ع) ـ اغلب با استناد به نهج‌البلاغه ـ بحث می‌کند که از آن جمله است: آزادی و آزادی‌گرایی، عدالت و عدالت‌گرایی، انسانیت و انسان‌گرایی، مردم‌سالاری، نفی خودکامگی و خودکامگی‌پذیری، مرزبانی و قانون‌گرایی، نفی اباحه‌گری، حقوق‌مداری، رحمت و محبّت‌ورزی، مدارا و رفق‌ورزی، و اعتدال و میانه‌روی.
در این کتاب تصریح شده است: «نام امیرمؤمنان علی(ع) و یاد حکومت کوتاه آن حضرت، چنان با آزادی و برابری و دادگری و حقوق انسانی عجین شده است که نمی‌توان آزادی را تصوّر نمود و رفتار آزادی‌خواهانه‌ی امام علی(ع) را تصوّر ننمود. نمی‌توان از برابری سخن گفت و تلاش امام در تحقّق برابری انسان‌ها را یاد نکرد. نمی‌توان به دادگری اهتمام ورزید و الگوی تمام‌عیار دادگری در حکومت علی(ع) را پیش روی ندید. نمی‌توان به حقوق انسانی پرداخت و والاترین جلوه‌ی حقوق انسانی را در حکومت امام علی(ع) بر قلّه‌ی انسانیت نادیده گرفت. حکومت امیرمؤمنان علی(ع) حکومتی کوتاه بود، امّا آنچه در راه و رسم حکومتی او در این دوران چهره گشود، همه‌ی تاریخ را به نور خود روشن نمود». حکومت امام علی(ع) با معیار‌هایی مشخّص، موفّق‌ترین حکومت تاریخ است که این کتاب به این معیار‌ها و نشان دادن آن‌ها در حکومت آن حضرت پرداخته است.
|